Bariera hydrolipidowa skóry – czym jest i jak utrzymać ją w dobrej kondycji?

Skóra twarzy to obszar, który wymaga szczególnej pielęgnacji. Każdego dnia ma kontakt z zanieczyszczeniami, promieniowaniem UV czy zmiennymi warunkami atmosferycznymi, które mogą prowadzić do jej przesuszenia, podrażnień i przedwczesnego starzenia. Jednak skóra w tym miejscu jest wyposażona w naturalną barierę, która chroni ją przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Bariera ta, aby mogła dobrze funkcjonować, również potrzebuje wsparcia i odpowiedniego wzmocnienia. Jak zatem dbać o barierę hydrolipidową? Podpowiadamy!

Bariera hydrolipidowa – co to jest?

Bariera hydrolipidowa, zwana również płaszczem hydrolipidowym, to cienka warstwa ochronna pokrywająca powierzchnię warstwy rogowej naskórka. Tworzy ją mieszanka wody i lipidów, które wspólnie formują naturalną osłonę zabezpieczającą skórę przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Oto jakie są jej najważniejsze funkcje:

• zapobiega utracie wody z naskórka,
• zabezpiecza skórę przed promieniowaniem UV,
• wpływa na utrzymanie prawidłowego pH naskórka,
• chroni skórę przed zanieczyszczeniami, zapobiegając ich przenikaniu w głębsze warstwy skóry [1].

Skład i kondycja bariery hydrolipidowej mogą się różnić w zależności od typu cery, wieku, a także czynników środowiskowych i pielęgnacyjnych. Niestety sama również jest podatna na uszkodzenia, co może skutkować przesuszeniem skóry, nadwrażliwością oraz skłonnością do podrażnień i stanów zapalnych.

Co wpływa na zaburzenia funkcjonowania bariery hydrolipidowej?

Bariera ta to bardzo cienka i delikatna struktura, dlatego niektóre czynniki wewnętrzne i zewnętrzne mogą zaburzyć jej ciągłość i prawidłową pracę. Są to np.:

• Nieodpowiednia pielęgnacja – wśród kosmetyków, które wpływają na zaburzenia funkcjonowania płaszcza hydrolipidowego, należy wymienić te, które w swoim składzie mają np. mocne substancje myjące np. SLS lub SLES, mydło lub alkohol.
• Mechaniczne uszkodzenia – pocieranie twarzy szorstkim ręcznikiem, dotykanie jej w ciągu dnia.
• Zbyt częste złuszczanie – stosowanie więcej niż 1-2 razy w tygodniu peelingów mechanicznych, kwasowych lub enzymatycznych.
• Mycie twarzy za gorącą wodą – wysoka temperatura wody może prowadzić do uszkodzenia frakcji lipidowej i nadmiernego przesuszenia skóry.
• Narażanie na trudne warunki otoczenia – zwłaszcza wiatr, mróz, mocne słońce i klimatyzację bez odpowiedniego zabezpieczenia skóry.
• Stres – zaburza jej naturalny proces regeneracji oraz wpływa na wytwarzanie wolnych rodników, które mocną ją uszkadzają.
• Źle zbilansowana dieta – jedzenie nadmiernych ilości cukru, tłuszczów nasyconych i trans przy jednoczesnym obniżonym spożyciu kwasów tłuszczowych omega-3 i 6, witamin oraz antyoksydantów.

Po czym poznać uszkodzenie bariery hydrolipidowej?

Nieprawidłowe funkcjonowanie bariery hydrolipidowej może objawiać się widocznymi zmianami na skórze, takimi jak np.:

• suche skórki,
• zaczerwienienie,
• przesuszenie skóry,
• nadmierne przetłuszczanie,
• większa podatność na wypryski,
• uczucie swędzenia, pieczenia czy ściągnięcia po umyciu twarzy.

Co pomaga odbudować barierę hydrolipidową?

Aby odbudować barierę hydrolipidową, działaj wielotorowo. Pierwsza kwestia to dobranie odpowiednich kosmetyków:

• Preparat do oczyszczania skóry twarzy – skóra potrzebuje dwuetapowego oczyszczania. Pierwszy etap to mycie twarzy olejem, a drugi delikatnym żelem lub pianką, które zawierają łagodne substancje myjące i składniki łagodzące np. pantenol.
• Krem – pomocne w odbudowie bariery hydrolipidowej będą kremy z ceramidami, których zadaniem jest wzmocnienie tzw. cementu międzykomórkowego [1]. Polecane są też kwasy tłuszczowe, które są niezbędne do produkcji lipidów w skórze. Duże znaczenie mają też związki o działaniu nawilżającym np. kwas hialuronowy czy gliceryna.
• Serum – zawierają skoncentrowane składniki wpływające na odbudowę bariery hydrolipidowej i stanowią ważne uzupełnienie pielęgnacji. Serum należy nakładać po oczyszczeniu skóry i przed nałożeniem kremu. W jego składzie powinny znajdować się m.in. składniki nawilżające, ceramidy, olejki, antyoksydanty, witaminy np. A i E.
• Krem z filtrem UV – należy go stosować za każdym razem, gdy wychodzisz na zewnątrz, niezależnie od pogody czy pory roku. Promieniowanie UV działa na skórę przez cały rok, dlatego warto zapewnić jej ochronę każdego dnia.

Kolejny ważny element to dieta. Uwzględniaj w niej:

• Kwasy tłuszczowe omega-3 i 6 – źródłem omega-3 są tłuste ryby morskie np. łosoś, makrela, sardynki, a także siemię lniane, olej lniany czy orzechy włoskie. Duże ilości omega-6 obecne są w olejach roślinnych.
• Witamina E – jej źródła to orzechy, nasiona, zielone warzywa liściaste, awokado, oleje roślinne (np. olej słonecznikowy, oliwa z oliwek).
• Witamin A – znajduje się w marchwi, słodkich ziemniakach, dyni, szpinaku, wątróbce i jajach.

Jak długo trwa odbudowa bariery hydrolipidowej?

Czas odbudowy bariery hydrolipidowej zależny jest m.in. od stopnia jej uszkodzenia i rodzaju stosowanych kosmetyków. Zwykle regeneracja trwa kilka tygodni. Po tym okresie nadal dbaj o jej kondycję, ponieważ bariera ta wciąż narażona jest na różne czynniki, które mogą zaburzać jej prawidłowe funkcjonowanie.

Po czym poznać, że bariera hydrolipidowa się odbudowała?

Skóra z odbudowaną barierą hydrolipidową mniej się przetłuszcza i świeci, zwłaszcza w strefie T. Zmniejsza się także jej skłonność do wyprysków i innych niedoskonałości. Skóra staje się też mniej wrażliwa na podrażnienia, zaczerwienienia i reakcje alergiczne, ponieważ bariera skuteczniej chroni przed zanieczyszczeniami, bakteriami i alergenami. Ponadto cera odzyskuje odpowiedni poziom nawilżenia i elastyczności, a uczucie ściągnięcia i suchości znika. W efekcie skóra wygląda zdrowo i promiennie, a jej tekstura staje się gładsza i bardziej jednolita.

Bibliografia:
1. Baker P. i in., Skin Barrier Function: The Interplay of Physical, Chemical, and Immunologic Properties, Cells 2023, 12(23), 2745.